 |
| Στα δεξιά του Πύραμου και της Θίσβης, βλέπουμε τον μεγαλύτερο πίνακα της στοάς, με την ιστορία του Ικάριου. Σύμφωνα με ορισμένους συγγραφείς, ο Ικάριος ήταν βασιλιάς της Αθήνας, σύμφωνα όμως με άλλους ήταν περιβολάρης· και πράγματι, η μορφή σ' αυτό το ψηφιδωτό μοιάζει περισσότερο με περιβολάρη παρά με βασιλιά. Ο μύθος μας διηγείται ότι ο Ικάριος φιλοξένησε το Διόνυσο, όταν αυτός επισκέφθηκε την Αθήνα. Για να ανταποδώσει τη φιλοξενία, ο θεός δίδαξε τον Ικάριο τον τρόπο καλλιέργειας του αμπελιού και παραγωγής κρασιού από τον καρπό του, εισάγοντας έτσι για πρώτη φορά την αμπελουργία στους ανθρώπους. Τον προειδοποίησε, όμως, να προσέχει το κρασί του, αλλιώς, αυτός και η οικογένεια του θα έβρισκαν μεγάλες συμφορές. Δυστυχώς, ο Ικάριος ξέχασε τη συμβουλή του θεού και ενώ έπαιρνε την πρώτη σοδιά στο σπίτι του, πρόσφερε λίγο από το πολύτιμο ποτό σε μερικούς περαστικούς βοσκούς. Αυτοί μέθυσαν και νομίζοντας ότι ο Ικάριος τους είχε δηλητηριάσει, του επιτέθηκαν και τον σκότωσαν. Αυτό ήταν ένα άσχημο τέλος, πράγματι, για τον πρώτο άνθρωπο που έκανε κρασί. Όπως όμως θα δούμε πιο κάτω, η ιστορία αυτή διαλέχτηκε σκόπιμα ίσως, για την διακόσμηση αυτού του συγκεκριμένου μέρους της στοάς. Η σκηνή που παρουσιάζεται στο ψηφιδωτό, είναι η στιγμή μόλις πριν την τραγωδία. Στο κέντρο, ο Ικάριος κρατεί τα ινία των βοδιών που σέρνουν ένα κάρο φορτωμένο με ασκιά γεμάτα κρασί. Δεξιότερα, βλέπουμε δύο άντρες που μια επιγραφή τους κατονομάζει "ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΟΙΝΟΝ ΠΙΟΝΤΕΣ". Ο ένας, αποκαμωμένος από το κρασί, είναι πεσμένος στο έδαφος και ακουμπά σ' ένα ασκί. Ο άλλος κατορθώνει ακόμα να σταθεί στα πόδια του και πίνει κρασί από ένα κύπελλο. Στην αριστερή πλευρά του πίνακα, ο ίδιος ο θεός του κρασιού, ο Διόνυσος, κάθεται σ' ένα σκαμνί και κρατεί ένα τσαμπί σταφύλι. Μοιάζει να το προσφέρει στη νύμφη Ακμή, που καθισμένη απέναντι του πίνει κρασί από μια κούπα. Και οι δύο μορφές είναι στεφανωμένες με φύλλα αμπελιού και σταφύλια. Η ταύτιση της Ακμής, μιας σχετικά λίγο γνωστής μορφής της Ελληνικής μυθολογίας, θα ήταν αδύνατη χωρίς την επιγραφή που δηλώνει το όνομά της. Αυτό το όνομα, με τις έννοιες που έχει, δεν μπορεί παρά να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η παρουσία της νύμφης Ακμής σ’αυτό τον πίνακα είναι συμβολική. Αν πράγματι είναι έτσι, τότε εδώ η Ακμή συμβολίζει την καλή διάθεση και πνευματική κατάσταση του ανθρώπου που πίνει με μέτρο. Κάτι, άλλωστε, που φαίνεται να μας δείχνει και ο Ικάριος με τη γεμάτη νόημα χειρονομία του. Σε αντίθεση, οι δύο μεθυσμένοι βοσκοί, στην άλλη πλευρά, μας δείχνουν πού οδηγεί η άλογη κατανάλωση κρασιού. Αυτή βέβαια, δεν είναι παρά μια εικασία, γίνεται όμως πιο πιθανή όταν λάθουμε υπ’όψη ότι όλοι όσοι έμπαιναν στην τραπεζαρία έπρεπε να περάσουν απ’αυτό το ψηφιδωτό. (Αντώνης Πηλαβάκης στο http://www.pilavakis.net/new_page_154.htm) |
Τα πρώτα βήματα της Γευσιγνωσίας
Η γευσιγνωσία ενός κρασιού είναι αναμφισβήτητα μια πολύ γοητευτική διαδικασία η οποία είναι εύκολη αλλά και δύσκολη. Σημαντικό ρόλο παίζει η διάθεση. Για να επιτύχει και να έχουμε τα σωστά αποτελέσματα δεν υπάρχει άλλη συνταγή από το να αφεθεί κανείς στην απόλαυση και να χρησιμοποιήσει τις αισθήσεις του. Αυτό είναι το εύκολο κομμάτι. Το δύσκολο έρχεται αμέσως μετά όταν πρέπει να αποκωδικοποιήσουμε τις αποχρώσεις, τ’ αρώματα και τις γεύσεις. Πράγματα που πολλαπλασιάζουν την απόλαυση κατά τη διαδικασία και ταυτόχρονα μας δίνουν πληροφορίες για το κρασί που έχουμε στο ποτήρι μας. Το παραγωγό του, το αμπελοτόπι, τη ποικιλία, τη καλλιέργεια, την οινοποίηση, τη συντήρηση. ¨Όσοι καταφέρουν ν’ ανακαλύψουν όλα τα στάδια της γευσιγνωσίας θα μπορούν να ξεχωρίζουν τα αμπελοτόπια και τις χρονιές. ¨όπως για το αν μια χρονιά είχε πολλές βροχές ή όχι και πολλά ακόμα.
Θα μάθει κανείς να εκτιμά ένα κρασί ακόμα κι αν δε του αρέσει. Αρχικά όμως θα πρέπει να μάθει ν’ ανακαλύπτει τα στοιχεία που βρίσκονται μέσα στο ποτήρι του, να τα αναλύει και να τα ορίζει με ένα συγκεκριμένο λεξιλόγιο.
Στη διαδικασία αυτή σημαντικό ρόλο παίζει η μνήμη των αρωμάτων και των γεύσεων που κατέχει καθένας από εμάς.
Οι αισθήσεις μας είναι ο μόνος σύμμαχος μας στη γευσιγνωσία. Η όραση, η μύτη και η γεύση έχουν κυρίαρχο ρόλο. Την αφή και την ακοή τις χρησιμοποιούμε για να ολοκληρώσουμε την απόλαυση.
Η Γευσιγνωσία είναι μια σχετικά γρήγορη διαδικασία αλλά χρειάζεται μεγάλη προετοιμασία. Η Εκπαίδευση είναι σημαντική ώστε ν’ ανακαλύπτει κανείς ενεργοποιώντας το νευρικό του σύστημα τα στοιχεία που ερεθίζουν τις αισθήσεις του και να τα αποκρυπτογραφεί.
Αν θέλαμε λοιπόν να ορίσουμε άτυπα τη γευσιγνωσία θα λέγαμε ότι είναι η διαδικασία με την οποία αφού γεμίσουμε τον εγκέφαλο μας με ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών τον εκπαιδεύουμε έτσι ώστε να έχει τη δυνατότητα να τις ανακαλεί τη στιγμή που του ζητάμε να το πράξει.
Μέχρι στιγμής αναφερθήκαμε στον εμπλουτισμό του νευρικού μας συστήματος με αρώματα και γεύσεις που μπορούμε ν’ ανακαλύπτουμε παντού μέσα στην ημέρα, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου , την απομνημόνευσης τους και την έκφραση μέσω ενός κατάλληλου ειδικού λεξιλογίου. Η συγκέντρωση είναι επίσης πολύ σημαντική γιατί αυτή είναι που θα μας βοηθήσει στο να πειθαρχήσουμε και να εκφράσουμε τη προσωπική μας άποψη. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά άτομα με ένα ποτήρι ίδιο κρασί θα μπορούν να δώσουν πολύ διαφορετικά γευστικά αποτελέσματα.
Για το λόγο αυτό πρέπει να είμαστε ανοιχτοί και περίεργοι αλλά να παραμένουμε αντικειμενικοί απέναντι σε στοιχεία που αντίκεινται στις προσωπικές μας προτιμήσεις.
Η γευσιγνωσία είναι λοιπόν κυρίως μια εσωτερική διαδικασία.
Η Διαδικασία της Γευσιγνωσίας
Κατ’αρχάς το ποτήρι. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι υπάρχει ειδικός τύπος ποτηριού που ονομάζεται ποτήρι γευσιγνωσίας και χρησιμοποιείται κατά τους διαγωνισμούς σε όλο τον κόσμο. (Παραθέτουμε Φωτογραφία)
Αν δεν έχουμε τέτοιο ποτήρι επιλέγουμε ένα διάφανο κολονάτο ποτήρι. Προσέχουμε η φούσκα του ποτηριού και το πόδι να μην είναι ενιαίο. Το υλικό πρέπει να είναι λεπτό γυαλί ή κρύσταλλο και είναι σημαντικό να είναι καλής ποιότητας γιατί από αυτό εξαρτάται η ποσότητα και η ευκρίνεια των αρωμάτων που θα λάβουμε. Το ποτήρι πρέπει να είναι διάφανο και η φούσκα του ανοιχτή στη βάση της και ελαφρά κλειστή στο στόμιο. Πρέπει να επιτρέπει την ανακίνηση του κρασιού και την απελευθέρωση των αρωμάτων.
Έτσι θα μπορούμε να δούμε το χρώμα και τη ποσότητα του αλκοόλ, τη γλυκύτητα ανάλογα με το πόσα «δάκρυα» θα έχουμε κατά την ανακίνηση. Από το χρώμα μπορούμε να καταλάβουμε αν το κρασί είναι νέο, παλιό, φρέσκο, παλαιωμένο, μεγάλης συγκέντρωσης ή όχι, οξειδωμένο ή όχι. Ένα μόβ χρώμα δίνει ένα φρέσκο κρασί, το κεραμιδί εκτός κι αν είναι το χρώμα της ποικιλίας δείχνει ένα οξειδωμένο κρασί. Ένα βαθύ κόκκινο και με μεγάλη συγκέντρωση ένα κρασί με γεμάτο σώμα στα οποία θα αναφερθούμε αναλυτικά παρακάτω.
Ένας άτυπος κανόνας για τη γευσιγνωσία που όμως είναι σημαντικός τουλάχιστον στα πρώτα βήματα είναι να δοκιμάζουμε μαζί με άλλους. Έτσι μπορούμε ν’ ανταλλάσουμε ιδέες και απόψεις σχετικά με τα στοιχεία που ανακαλύπτουμε και να συμπληρώνουμε τις πληροφορίες μας.
Έπειτα είναι σημαντικό να μην υπάρχουν αντιπερισπασμοί κατά τη διαδικασία. Τα αρώματα, οι εικόνες, οι χρωματιστοί πάγκοι ή επιφάνειες, η μουσική πρέπει να περιορίζονται. Πριν από μια γευσιγνωσία δεν ενδείκνυται να φοράμε αρώματα ή κραγιόν. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την μύτη και τη γεύση μας και σίγουρα το κραγιόν θα λερώσει το ποτήρι μας.
Από την αρχή αναφέραμε ότι η διάθεση μας επηρεάζει την αντικειμενικότητα μας. Το ίδιο και οι καιρικές συνθήκες.
Φαίνεται απλό αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο πονοκέφαλος, η κούραση, η αϋπνία είναι παράγοντες που θα πρέπει να μας αποτρέψουν από τη συμμετοχή μας σε μια γευσιγνωσία. Πρέπει να είμαστε σε πολύ καλή φυσική κατάσταση . Ορισμένοι επαγγελματίες γευσιγνώστες επιλέγουν να δοκιμάζουν τα κρασιά τους το πρωί ή νωρίς το απόγευμα και ενώ δεν έχουν φάει τίποτα. Εννοείται ότι το φαγητό απαγορεύεται κατά τη διάρκεια της γευσιγνωσίας. Μόνο λίγο ψωμί επιτρέπεται κι αυτό για να ισορροπεί την οξύτητα στο στόμα.
Είπαμε λοιπόν ότι ο χρόνος είναι σημαντικός. Το ίδιο βέβαια και ο τόπος.
Ο χώρος της γευσιγνωσίας πρέπει να είναι φωτεινός, ήσυχος, καθαρός από μυρωδιές και να μην κάνει ούτε πολύ ζέστη, ούτε πολύ κρύο. Οι ιδανικές θερμοκρασίες κυμαίνονται από 18 έως 21ο C .
 |
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ, SOMMELIER
Κάθε βράδυ σαν νυχτώνει πάω στο καπηλειό
πίνω απ' το καινούργιο το κρασί και το παληό
πιό πολύ ακόμα μου γουστάρει
τ' άτιμο αυτό το γιοματάρι
|
 |
| Εγώ κρασί δεν έπινα ούζο για να μεθύσω, τώρα τα πίνω και τα δυο για να σε λησμονήσω. |
 |
Ο,τι νοιώθω σαν κοιμάμαι σε θερμ' αγκαλιά
νοιώθω κι όταν πιώ μονάχα μιά γουλιά
όπως όλ' οι άνθρωποι κι εγώ πονώ
γι' αυτό πίνω και μεθώ
|
 |
Σαν πιώ κρασί ζαλίζομαι
ξεμυαλίζομαι στη στιγμή
τα λογικά μου χάνονται
και ξεχάνονται οι καϋμοί
|
 |
Με το κρασί ευφραίνομαι
κι ανασταίνομαι στα στερνά
σαν περπατάω παραπατάω
μέσ' τα στενά
|
 |
| Μεσ’ το κρασί μου βλέπω θάλασσες Κι αν τα πανιά μου μου τα χάλασες Εγώ ακόμα στο κρασί μου Βλέπω θάλασσες… |
 |
| Απόψε θέλω να σε δω και μεθυσμένος τριγυρνώ μεσ’ τα στενά της γειτονιάς σου για την σκληρή την απονιά σου Ξέρω πως πια δεν μ’ αγαπάς μ’ άλλον τα πίνεις και τα σπας μα `γω που ακόμα σ’ αγαπώ απόψε θέλω να σου πω |
 |
| Δε θέλω να σ’ ανησυχώ μα πίστεψε με το φτωχό πως από του κρασιού τη ζάλη στο νου μου απόψε ήρθες πάλι έβγα λοιπόν να δω ξανά τα μάτια σου τα γαλανά Έβγα μονάχα ένα λεπτό ίσως μ’ αυτό και γιατρευτώ |
 |
| Ένα ποτήρι κρασί να με κεράσεις εσύ ένα και τέλειωσα κοίτα πως έλιωσα για των ματιών σου το χατήρι και τώρα σέρνομαι κλαίω και δέρνομαι μπρος στο κλειστό σου παραθύρι |
 |
| Δε θέλω να σ’ ανησυχώ μα πίστεψε με το φτωχό πως από του κρασιού τη ζάλη στο νου μου απόψε ήρθες πάλι έβγα λοιπόν να δω ξανά τα μάτια σου τα γαλανά Έβγα μονάχα ένα λεπτό ίσως μ’ αυτό και γιατρευτώ |
 |
| Εγώ κρασί δεν έπινα γιατί σε αγαπώ καλύτερα να πέθαινα παρά να σου το πω. Εγώ γουλιά δεν έβαζα να μη φανερωθώ και κάθε νύχτα πέθαινα χωρίς ν’ αναστηθώ. |
 |
Κάθε βράδυ σαν νυχτώνει πάω στο καπηλειό
πίνω απ' το καινούργιο το κρασί και το παληό
πιό πολύ ακόμα μου γουστάρει
τ' άτιμο αυτό το γιοματάρι
|
 |
Πιές, έστω μονάχα μιά γουλιά
πες, πως πήρες χίλια-δυό φιλιά
από μιά μικρούλα π' αγαπάς, τρελλή μικρή
που σ' έκανε μπεκρή
|
 |
| Κι αν το τραγούδι άρχισε με μια ορκωμοσία ύμνος στο τέλος γίνεται για την οινοποσία. |
 |
 |
| Με το τραγούδι με το κρασί σαν πέφτει το βραδάκι στο νου μου έρχεσαι εσύ με πνίγει το μεράκι μπαίνεις μες στο ποτήρι μου σε πίνω σαν νεράκι |
 |
Κι απ' το κρασάκι σου το φίνο
πίνω, πίνω
και στάλα δεν αφίνω
απ' το γλυκό κρασί
|
 |
Πίνω γιά να ξεχνώ τον πόνο
μόνο, μόνο
γιατί κι εγώ αγαπούσα
κάποια ξανθομαλλούσα
|
 |
Σαν μπαίνω μέσα στην ταβέρνα
κέρνα, κέρνα
λέω στον ταβερνιάρη
ρετσίνα κεχριμπάρι
|
 |
 |
Και μεσ' του μεθυσιού την τρέλλα
γέλα, γέλα
λέω στον εαυτό μου
γέλα και μην πονής
|
 |
Πιές γλυκό κρασί δεν είν' ντροπή
μη σε μέλλει ο κόσμος τι θα πη
η καρδιά σου αν τύχη να πονάη
όταν πίνης ο πόνος σου περνάει
|
 |
| Χύθηκε κρασί στο χώμα κι από τα χείλια μια ευχή ο ήλιος άνοιξε το στόμα κι έπινε μέχρι να γδυθεί |
(Στίχοι στο: http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=details&song_id=53277, στο: http://kithara.to )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου